Cờ Tàn Căn Bản
Tàn cuộc là giai đoạn kết thúc, là lúc quyết định sự thành bại của ván cờ. Chẳng thế mà một nhà chơi cờ nổi tiếng Thế Giới đã nói: “Biết chơi tàn cuộc tức là biết chơi cờ”. Điều này cũng dễ hiểu, bởi đã từng có rất nhiều kỳ thủ chơi rất chính xác ở khai cuộc, biến hóa tài giỏi ở trung cuộc khiến cuộc cờ tưởng đã nắm chắc phần thắng, thế mà…
Trong nhiều giải cờ ở các địa phương người ta không khỏi tức cười khi thấy không ít trường hợp kì dị: Còn Xe mà không sao bắt nổi Vua đối phương hay chỉ còn có một Mã mà cứ cố tình tìm cách chiếu hết Vua bên kia… Những thiếu hiểu biết kiến thức cơ bản về cờ tàn như thế thật là một lỗ hổng lớn của người chơi cờ, khiến bao nhiêu công sức bỏ ra ở khai cuộc và trung cuộc bị “đổ xuống sông xuống biển” một cách đáng tiếc.
Cờ tàn có những quy tắc rõ ràng và nghiêm ngặt, người muốn chơi cờ giỏi không thể không biết, muốn biết tường tận thì phải “thuộc bài”.
Thông thường bước vào giai đoạn tàn cuộc, các quân bị loại ra khỏi bàn khá nhiều, quân mỗi bên còn ít, bàn cờ trở nên rộng mênh mông, các khả năng di chuyển quân tăng lên gấp nhiều lần, đòi hỏi một sự tính toán chính xác. Thêm vào đó, đây là lúc thời gian dành cho mỗi đấu thủ trên đồng hồ đang cạn dần. Nên đấu thủ nào không nắm vững các quy tắc chơi tàn cuộc thì lẽ ra chỉ cần vài phút để thắng thì phải mất tới nửa giờ hay hơn nữa để loay hoay “tính tính toán toán” rồi bị hết giờ và… thua cuộc.
Như thế, đối với tàn cuộc, các bạn phải nắm thật vững những quy tắc của những thế cờ tàn căn bản. Tức là những thế cờ mà người chơi cờ chỉ cần nhìn qua là biết bên nào thắng, thua hay hòa. Việc xử lý tàn cuộc đó chỉ còn là vấn đề kỹ thuật đơn thuần.
Dưới đây là những thế cờ tàn căn bản:
- Vua và Xe chống Vua đơn độc
- Vua và Hậu chống Vua đơn độc
- Vua và 2 Tượng chống Vua đơn độc
- Vua, Tượng và Mã chống Vua đơn độc
- Vua và 2 Mã chống Vua đơn độc
- Vua và 1 Tượng hay Vua và 1 Mã chống Vua đơn độc
- Vua và Hậu chống Vua và Tốt
- Vua và Hậu chống Vua và Xe
- Vua, Hậu chống Vua và hai Mã
- Tàn cuộc khi cả hai bên cùng còn Hậu
- Vua và 1 Tốt chống Vua đơn độc
- Tàn cuộc có nhiều Tốt
- Hai Tốt không có Vua đi kèm
- Thế cờ có Tốt bằng nhau
- Mã chống các Tốt
- Tượng chống các Tốt
- Mã, Tốt chống Mã, Tốt
- Tượng, Tốt chống Tượng, Tốt
- Tượng, Tốt chống Mã, Tốt
- Xe chống các Tốt
- Tàn cuộc khi cả hai bên cùng còn Xe
Sưu tầm & Biên soạn: Xan San
Theo Phụ bản tạp chí Người Chơi Cờ, xb 2006