Lời thú tội – Confessions (2010)
Với thị hiếu coi phim của mình, tôi mạn phép chấm phim này 0đ dù có quá nhiều lời khen ngợi ở khắp nơi mà tôi xem được.
Đương nhiên có quyền coi nó là phim hay và đủ tám ngàn câu chữ để ngợi khen. Tôi cũng chẳng có gì để chê về kỹ thuật của phim. Diễn xuất, quay phim, bối cảnh, cách sắp xếp mạch truyện, cách xử lý tiết tấu, âm thanh, ánh sáng… đều thuộc dạng xuất sắc không có gì chê trách cả.
Nhưng tôi tự hỏi mình: Coi phim, hay thưởng thức một tác phẩm nghệ thuật, là để làm gì?
Tôi không thích những bộ phim tạo sự khó chịu. Tôi muốn coi bộ phim, dù bi kịch hay hài kịch, nhưng nó tạo cho ta một sự thoải mái ở tâm hồn. Hoặc có thể vì mình quá yếu đuối cho những bộ phim đầy sự tàn nhẫn hoặc có thể mình không rảnh mà ngồi Deep trong bóng tối với những bộ phim cùng cực và chiêm nghiệm về sự đời.
Ngay trước đây không lâu mình đã rất bực tức vì sự bức bối của “Bạch Dạ Hành”. Nhưng ít nhất “Bạch Dạ Hành” còn gợi cho mình một sự hợp lí mà nếu đặt mình vào hoàn cảnh nhân vật, có khi mình cũng không hành xử khác hơn là bao nhiêu, hoặc ít nhất lựa chọn đó còn hợp lí. Nhưng nhân vật trong Confessions đơn giản là 1 sự ngụy biện đầy giả dối cho tội ác của mình. Nếu nhân vật trong “Bạch Dạ Hành” thật sự không còn cách nào ngoài tội ác đầu tiên, thì Shuuya hay Naoki không xứng đáng là bi kịch dẫn đến tâm lý như vậy. Vậy nó chỉ chỉ ra rằng đó là sự yếu đuối của tâm hồn, của những kẻ thích gọi mình là cô độc nhưng luôn khao khát được cha mẹ thầy cô bạn bè phải khen ngợi quan tâm đến mình. Đó không phải lý do cho tội giết người, bởi đó không phải là đường cùng. Shuuya có bị mẹ đánh đập, bỏ cơm, bạo hành, ấu dâm không? Cha mẹ Shuuya có bất hòa, chửi rủa, tàn hại, tổn thương tinh thần cậu không? Mẹ Naoki có thương con không? Cả hai có sống nghèo khổ đói rách bị người đời khinh miệt từ nhỏ không được đến trường không? Hàng tỷ cảnh còn khủng khiếp hơn nhưng chỉ cho bối cảnh hai cậu đầy nông cạn và ép hai cậu phải nghĩ tới chuyện giết người?
Nhưng đồng ý, tôi tạm đồng ý vẫn có thể đó là việc dẫn đến hành vi giết người, có thể một vài đứa trẻ đặc biệt như vậy. Nhưng ý của đạo diễn là gì nếu phơi ra sự khắc nghiệt như vậy? Đạo diễn muốn lột trần xã hội Nhật? Vớ vẩn! Gia đình và nhà trường hai cậu ở nước nào cũng có, chẳng có gì gọi là tận cùng bi kịch cả. Nhưng nếu lột trần rồi đạo diễn muốn gì? Cái mình bực nhất là chỗ này, là đạo diễn không muốn gì cả. Đạo diễn như một kẻ khát máu khi xây dựng một nhân vật khát máu thì đẻ thêm một nhân vật khát máu khác để trả thù. Hành động trả thù của Takako có ý nghĩa gì? Có dám nói sau trả thù đó thì Shuuya biết lỗi không? Không, Shuuya chỉ muốn thể hiện với mẹ nó, giờ mẹ nó chết thì nó cũng sẵn sàng giết thế giới và nó, chứ nó không hề hối hận vì giết đứa trẻ. Nếu kết cục là vậy sao Takako không giết nó ngay từ đầu mà lôi 1 đám kẻ vô tội theo làm gì? Vậy là mục đích của Takako chỉ là muốn xé nát tâm hồn thằng này vì đã vô tình giết mẹ nó, vậy chẳng phải cả bộ phim chỉ là những con quỷ giết nhau và nó không đại diện cho bất cứ một cái gì hết sao?
Nếu nói đây là một phản ánh xã hội, thông qua đó người xem tự rút ra bài học cho bản thân, thì bài học ở đây là gì? Bỏ con theo đam mê, nó cũng giết người, thương con chăm sóc con như mẹ Naoki, nó cũng giết người, thương con chăm sóc con trong một môi trường tốt như cô giáo, con mình cũng bị giết. Thương con chăm sóc con trong môi trường nó không có ai bắt nạt như Ai, thì nó giết cả nhà. Vậy vấn đề ở đây là gì? Bản chất của các hành động giết người của trẻ em ở đây là gì? Tôi thấy nhà làm phim không hề biết và hình như cũng không phải mục đích tìm hiểu. Ông y như những phụ huynh trong “Batlle Royale”, ông chỉ muốn sửa Luật Trẻ Vị Thành Niên gì đó để giảm tuổi chịu trách nhiệm hình sự xuống (ông kêu nó ngay đầu phim), ông thể hiện một đám trẻ giết người bằng những lý do vớ vẩn, không thì cũng bắt nạt khinh miệt người ta, chỉ để chứng tỏ đám đó không cứu vãn nổi và – ý ông – chẳng phải là giết chết hết đám con nít đó đi ư?
Một bộ phim phản ánh xã hội thì lại chẳng được gì vì xã hội quá bình thường với những mối quan hệ gia đình bình thường, thực sự còn tệ hơn xã hội bí bách trong “Tokyo Sonata” nữa. Tôi chỉ thấy bi kịch là do chính nhân vật tự tạo, tự bi kịch hóa cuộc đời mình. Do lý do dẫn tới bi kịch nó không thuyết phục, thông điệp cuối cùng của phim cũng chẳng rõ ràng, tất cả các tuyến nhân vật y như những con quỷ khát máu hoặc thông minh hoặc đơn giản, nhưng tất cả đều nghĩ phải giết người mới giải quyết được vấn đề.
Tất cả tạo thành một bộ phim mà tôi không thể có cái gì mà suy ngẫm nổi.
Chỉ là cảm xúc của cá nhân còn xem hay không thì tuỳ các bạn, nói chung đây là phim kinh dị, tâm lý… những bạn thích thể loại này thì cứ coi thử không phí thời gian đâu.
Vương Hữu Danh